ระบบของเครื่องหยั่งความลึกน้ำ ใช้การส่งสัญญาณคลื่นเสียง (sound wave) แบบ
Spot beam หรือแนวเส้นตรงออกจากหัวส่งคลื่นสัญญาณเสียง (Transducer)
ติดตั้งไว้ที่ท้องเรือ ไปยังพื้นผิวดินก้นทะเล (seabed)
และคอยรับสัญญาณสะท้อนกลับมา เมื่อสัญญาณวิทยุนั้นไปกระทบกับพื้นดิน หิน ทราย ปลา
ฝูงปลา หรือวัตถุต่างๆ ที่อยู่ในน้ำ แล้วนำสัญญาณที่รับได้นั้น
มาประมวลวิเคราะห์เป็นภาพแบบกราฟิกแยกสีของวัตถุต่างๆ แสดงบนจอภาพ
หรือพิมพ์ออกทางเครื่องพิมพ์กราฟความลึก เพื่อให้ผู้ใช้งานได้ทราบถึงตำแหน่ง ระยะ
และลักษณะของฝูงปลา วัตถุ และพื้นหน้าดินที่สะท้อนสัญญาณกลับมา
ระดับความลึกของน้ำทะเลมีหน่วยวัดเป็น ฟาทอม (fathom)
ซึ่งเป็นหน่วยวัดระยะความลึกของน้ำ โดย 1 ฟาทอม จะเท่ากับ 6 ฟุต
และอุปกรณ์ที่ใช้วัดระยะความลึกของน้ำ สมัยก่อนเราเรียกว่า เครื่องหยั่งน้ำ หรือ
Fathometer แต่ไม่ได้ใช้สัญญาณคลื่นเสียง ส่วนเครื่องหยั่งความลึกน้ำแบบ echo
sounder เป็นเครื่องหยั่งความลึกด้วยเสียง หรือ เครื่องวัดความลึกด้วยเสียง
โดยการจับเวลาที่คลื่นเสียงส่งออกไปเดินทางไปถึง
พื้นท้องทะเลแล้วสะท้อนกลับมาที่เรือ หน่วยวัดเคเบิล (cable) เป็น
หน่วยที่ใช้วัดระยะทางหรือความยาวโดยประมาณซึ่งเก่าและไม่แพร่หลาย
หลังจากหาข้อยุติกันไม่ได้ ปัจจุบันเป็นที่ยอมรับโดยทั่วไปว่า 1 เคเบิล เท่ากับ 100
ฟาทอม
หน่วยวัดมาตราของชาวเรือ (Mariners' measurements) มีหลักการเปรียบเทียบ คือ
1 ฟาทอม = 6 ฟุต,
1 เคเบิล = 120 ฟาทอม,
1 ไมล์บก = 7 1/3เคเบิล (5,280 ฟุต หรือ 880 ฟาทอม),
1 ไมล์ทะเล = 8.4444 เคเบิล (6,076 ฟุต หรือ 1,852 เมตร)
สำหรับการ ประมาณการเชิงใช้การ ใช้ 8.5 เคเบิล เท่ากับ 1 ไมล์ทะเล ลีก 3 ไมล์ทะเล
(หมายเหตุ : ตามประเพณีนิยมราชนาวีอังกฤษ 1 ไมล์ทะเล เท่ากับ 10 เคเบิล
ทั้งนี้มีพื้นฐานมาจากข้อตกลงของอังกฤษในยุคแรกๆ ว่า 1 เคเบิล เท่ากับ 100 ฟาทอม
หรือ 600 ฟุต มาตรานี้ไม่ถูกต้องแม่นยำอย่างเห็นได้ชัด แต่ว่า
เคยและบางครั้งก็ยังใช้อยู่ในการประมาณการด้วยสายตาชาวเรือ)
สำหรับหน่วยวัดความลึกในเครื่องหยั่งน้ำ Echo Sounder
ที่ผลิตใช้กันอยูในปัจจุบันสามารถเลือกให้อ่านค่าความลึกเป็น เมตร ฟาทอม หรือ ฟุต
ได้ตามความต้องการของผู้ใช้งาน
