จาก ASTVผู้จัดการออนไลน์  วันที่ 13 กรกฎาคม 2553

โดย : วินิจ รังผึ้ง

เป็นที่ฮือฮากันไปทั่วโลกแล้ว สำหรับการทำนายผลทีมที่ชนะในการแข่งขันฟุตบอลโลกของเจ้าพอล หมึกยักษ์จากศูนย์วิจัยสัตว์น้ำของเยอรมัน ที่ทายผลการแข่งขันออกมาอย่างแม่นยำติดต่อกันถึง 8 นัดรวมทั้งนัดชิงชนะเลิศที่ทายว่าสเปนจะชนะฮอลแลนด์ก็ทายออกมาได้แม่นยำ การทายผลของเจ้าพอลนั้นใครที่ไม่ได้ติดตามอาจจะนึกภาพไม่ออกว่าเจ้าหมึกยักษ์ตัวนี้ทายผลฟุตบอลได้ด้วยวิธีใด ซึ่งความจริงการทายผลอย่างแม่นยำของเจ้าพอลนั้น เจ้าตัวเองก็คงไม่รู้เรื่องอะไรด้วย เพราะเจ้าหน้าที่ศูนย์วิจัยสัตว์น้ำได้ทำกล่องสี่เหลี่ยมใส 2 กล่องติดไว้คู่กัน แต่ละกล่องก็จะติดธงชาติของทีมฟุตบอลที่จะแข่งขันไว้ข้างกล่อง แล้วใส่หอยลงไปกล่องละตัว ซึ่งหอยนั้นเป็นอาหารโปรดของเจ้าพอล แล้วเจ้าหน้าที่ก็จะหย่อนกล่องทั้งคู่ลงมาในตู้ที่เจ้าพอลอาศัยอยู่พร้อมๆกัน เจ้าพอลเลือกที่จะกินหอยกล่องไหน ก็เหมือนเป็นการเลือกทำนายทีมนั้น

แทบไม่น่าเชื่อว่าการทำนายของเจ้าพอลจะถูกต้องทุกนัด ซึ่งแม่นกว่าเซียนในวงการกีฬาหลายๆคนเสียอีก ก็ไม่รู้ว่าจะเป็นความบังเอิญอะไรเช่นนั้น เพราะความน่าจะเป็นของผลการแข่งขันน่าจะออกมาแบบ 50:50 แต่ผลการเลือกหรือผลการเสี่ยงทายของเจ้าพอลนั้นกลับออกมาถูกทุกนัดอย่างไม่น่าเชื่อ นั่นเป็นความน่ามหัศจรรย์ แต่ในความเป็นจริงแล้ว ในชีวิตของเจ้าหมึกยักษ์ที่อาศัยอยู่ในท้องทะเลนั้น มันยังมีความสามารถ ความน่ามหัศจรรย์อย่างน่าทึ่งอีกมากมาย ผมจึงอยากจะพาท่านไปรู้จักกับชีวิตมหัศจรรย์ของหมึกยักษ์กัน

หมึกยักษ์ หมึกสาย (Octopus) หรือที่หลายคนเรียกกันจนติดปากว่าปลาหมึกยักษ์ เป็น 1 ใน 4 ของพี่น้องตระกูลหมึก ซึ่งมีหมึกกระดอง กลุ่มหมึกกล้วยและหมึกหอม กลุ่มหมึกยักษ์ และกลุ่มหอยงวงช้าง หลายคนอาจจะเรียกมันว่าปลาหมึก แต่ในความจริงแล้วมันไม่ใช่ปลา แต่เป็นสัตว์จำพวกหอย เป็นหอยที่มีพัฒนาการสูง สามารถว่ายน้ำได้ และยังได้ชื่อว่าเป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังที่มีพัฒนาการสูงสุด มีสายตาที่ดีเยี่ยม ดวงตามีขนาดกลมโต มีความฉลาดสูงและยังมีความสามารถพิเศษเฉพาะตัวอีกมากมาย โดยเฉพาะหมึกยักษ์นั้นมันสามารถอาศัยอยู่ได้ตั้งแต่ชายฝั่ง ชายเลนในน้ำตื้นลงไปจนถึงใต้ทะเลลึกนับหมื่นฟุต ซึ่งแม้นใต้ทะเลลึกจะมีแรงกดดันของน้ำทะเลสูงจนสามารถบีบวัตถุแข็งๆอย่างถังหรือกระป๋องที่มีโพรงอากาศภายในให้บี้แบนได้ แต่สำหรับหมึกยักษ์ที่มีลำตัวอ่อนนุ่ม ไม่มีโครงสร้างแข็งที่เป็นกระดูกสันหลัง ไม่มีอะไรปกป้องเลยนอกจากเนื้อนุ่มๆ แต่มันก็กลับสามารถทนทานต่อสภาพความกดดันสูงใต้ทะเลลึกได้อย่างน่าอัศจรรย์

หมึกยักษ์มีหนวด 8 เส้น ที่ด้านล่างของหนวดแต่ละเส้นจะมีปุ่มดูดจับคล้ายๆตัวดูดกระจกจำนวนมาก สามารถจะใช้จับเหยื่อหรือเกาะเกี่ยวเหนี่ยวรั้งได้ หมึกยักษ์ได้ชื่อว่าเป็นสุดยอดนักพรางตัว เพราะมันสามารถจะปรับผิวของร่างกายให้เป็นรูปทรงใดก็ได้ เช่นหากมันไปขดตัวอยู่ใกล้ปะการังรูปทรงกิ่งก้านหนามแหลม มันก็จะปรับผิวลำตัวให้มีปุ่มปมคล้ายๆกับกิ่งก้านปะการัง แถมยังสามารถปรับสีบนลำตัวให้เปลี่ยนแปลงไปในชั่วพริบตา เช่นจากสีน้ำตาลอ่อนเป็นสีน้ำตาลเข้ม จากผิวสีเรียบๆ กลายเป็นลวดลาย หรือเปลี่ยนเป็นสีขาวซีดได้ในทันที การเปลี่ยนสีไปมาทำให้ศัตรูตื่นตกใจ หรือลังเลไม่กล้าจะเข้าโจมตี นอกจากนี้มันยังใช้วิธีกางหนวดและพังผืดข้างๆหนวดให้กว้างใหญ่เหมือนเป็นร่ม เพื่อข่มขู่ศัตรูให้ตกใจในเรื่องของขนาดว่าข้านั้นมีขนาดใหญ่โต หรือมองดูเหมือนปากกว้างๆที่กำลังจะอ้าฮุบเหยื่อ หมึกยักษ์ไม่ค่อยจะชอบว่ายน้ำ แต่มันก็สามารถจะว่ายน้ำได้โดยเมื่อกลวิธีการพรางตัวไม่ได้ผล แถมวิธีการเปลี่ยนสี การพองตัวขู่ศัตรูแล้วยังไม่ได้ผลอีก มันก็ยังมีกลยุทธ์สุดท้ายด้วยการพ่นหมึกสีดำที่เป็นเหมือนระเบิดควันของนินจา แต่ความจริงนินจาในญี่ปุ่นนั้นลอกเลียนแบบมาจากหมึกยักษ์มากกว่า เมื่อระเบิดหมึกสีดำออกมาจนมืดคลุ้งไปรอบข้าง มักก็จะปล่อยน้ำฉีดออกมาทางท่อขนาดใหญ่ใกล้ส่วนหัวอย่ารวดเร็ว เพื่อใช้แรงดันน้ำเป็นเสมือนเทอร์โบ ผลักดันให้ตัวมันเคลื่อนออกจากพื้นที่อย่างรวดเร็วจนศัตรูมองแทบไม่เห็น

หมึกยักษ์ หรือ หมึกสาย บางชนิดเช่นเจ้าหมึกนักแปลงกายที่เรียกว่า Mimic Octopus นั้น มันสามารถจะจัดร่างกายที่ไม่มีกระดูกของมันปรับเปลี่ยนรูปทรงเลี่ยนแบบให้คล้ายกับสัตว์อื่นๆในบริเวณที่มันอาศัยอยู่เช่น ทำตัวให้แบนๆโดยใช้หนวดทั้งแปดเส้นวางลู่ติดต่อกันเป็นแผ่นและว่ายน้ำเลียดไปกับพื้นเลียนแบบเป็นปลาลิ้นหมา หรือทำหนวดยื่นยาวๆปรับสีเป็นลายปล้องๆเหมือนงูทะเลลายปล้องที่ไม่มีใครอยากยุ่งด้วย หรือปรับหนวดให้ยื่นตั้งชี้มองดูเหมือนปลาสิงโตที่มีพิษ มันแปลงกายเหมือนสัตว์ต่างๆรอบข้างได้อย่างน่าอัศจรรย์ ยกเว้นทำรูปร่างเลียนแบบเป็นนักดำน้ำเท่านั้นแหละที่มันยังทำไม่ได้ แน่นอนว่าของอย่างนี้มันคงไม่ได้ทำได้ตั้งแต่เกิดอย่างแน่นอน แต่คงต้องอาศัยมันสมองอันชาญฉลาด อาศัยการสังเกตและจดจำที่ดีเยี่ยม รวมทั้งจะเลียนแบบได้เก่งก็ต้องฝึกฝนจนเชี่ยวชาญ

แต่ใช่ว่าหมึกยักษ์จะมีดีแค่การหลอกล่อ พรางตัว หรือวิธีการพ่นหมึกหลบหนีเอาตัวรอดเท่านั้น แม้นหมึกยักษ์จะเป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง ไม่มีโครงสร้างแข็งในตัว แต่มันก็มีฟันลักษณะเหมือนปากนกแก้วที่สามารถจะกัดหรือขบเคี้ยวของแข็งๆอย่างเปลือกหอย เปลือกปู กุ้ง ซึ่งเป็นอาหารโปรดของมันได้อย่างสบาย และยังสามารถจะใช่ร่างกายที่ไร้กระดูกของมันบีบตัวมุดลอดช่องหรือโพรงขนาดเล็ก หรือแม้แต่ปากขวดเล็กๆ เข้าไปจับกินเหยื่อที่อยู่ในขวดได้อย่างสบาย นอกจากฟันที่สามารถขบเคี้ยวหรือกัดได้แล้ว หมึกยักษ์บางชนิดอย่างเจ้า หมึกสายวงฟ้า (Blue Ring Octopus) ที่มีลำตัวเล็กจิ๋วขนาดกางหนวดเต็มที่ก็โตไม่เกินฝ่ามือ แม้จะตัวเล็กนิดเดียว แต่มีพิษร้ายแรง กัดเข้าก็ถึงตายได้เลยทีเดียว โดยมันจะกัดเหยื่อแล้วฉีดพ่นพิษใส่ ทำให้เหยื่อช็อคแน่นิ่งจนถึงตาย เจ้าหมึกสายวงศ์ฟ้านี้มีลำตัวสีเหลืองสดใสสวยงามและมีวงสีฟ้าสดใสสะท้อนแสงสามารถปรับสีให้สดใสแวววาวได้ ตัวเล็กๆน่ารักเช่นนั้นขืนใครไปจับเข้า มีหวังต้องโชคร้ายแน่ๆ ซึ่งก็ยังอุตส่าห์มีคนนำมาเลี้ยงไว้ดูเล่นในวงการเลี้ยงปลาตู้น้ำเค็มในบ้านเรา ใครเลี้ยงไว้ก็ควรระวังป้องกันเด็กๆในบ้าน อย่าให้เอามือล้วงลงไปจับเล่น เดี๋ยวจะกลายเป็นโศกนาฏกรรมไปเปล่าๆ