จาก วินัย เจริญเฉลิมศักดิ์ นบ. นม. วันที่ 28 เมษายน พ.ศ. 2558
เรือคุก (Prison Ship) เป็นรูปแบบของสถานที่คุมขังนักโทษอีกรูปแบบหนึ่งที่หลายประเทศนำไปใช้ในการควบคุมนักโทษ เช่น เยอรมนี ชิลี UK ฟิลิปปินส์ USA ออสเตรเลีย รัสเซีย เป็นต้น เรือคุกนับว่าเป็นสถานที่คุมขังนักโทษรูปแบบที่อยู่ในน้ำที่มีการใช้งานมานานตั้งแต่ศตวรรษที่ 17, 18 และ 19 มีกำเนิดเกิดขึ้นครั้งแรกใน UK ถึงปัจจุบัน บางประเทศยังมีการใช้เรือคุก เช่น USA ในปี 1980 มีการใช้เรือคุก โดยกรมราชทัณฑ์นิวยอร์กเพื่อลดความแออัดของนักโทษในคุก และ เป็นเรือคุกที่ได้รับการบันทึกโดย Guinness Book ว่าเป็นเรือคุกที่ใหญ่ที่สุดในโลก (ด้านบนซ้ายของเรือมีสนามบาสเกตบอลสำหรับใช้เป็นพื้นที่นันทนาการ) และ ในปี 2009 กองทัพเรือโดยกองนาวิกโยธิน USA ได้ดัดแปลงดาดฟ้าเรือของกองทัพสำหรับใช้เป็นที่คุมขังโจรสลัดนอกชายฝั่งโซมาเลีย เพื่อรอการโอนไปดำเนินการฟ้องร้องทางคดีที่ประเทศเคนยา…..
ที่ผ่านมาสถานที่คุมขังนักโทษมีด้วยกันหลายรูปแบบ เช่น เกาะคุก คุกใต้ดิน คุกถ้ำ ฟาร์มคุก ทัณฑนิคม คุกตู้คอนเทนเนอร์ คุกลับในสถานที่ต่างๆ คุกมีกำแพง คุกไม่มีกำแพง คุกในสถานที่หรือดินแดน ที่ห่างไกล เช่น คุกอาณานิคม อาณานิคมแรงงานนักโทษ ค่ายกักกันแรงงานนักโทษ เป็นต้น สำหรับเรือคุก เป็นรูปแบบของสถานที่คุมขังนักโทษอีกรูปแบบหนึ่งที่หลายประเทศนำไปใช้ในการควบคุมนักโทษ ด้วยวัตถุประสงค์ ต่างๆ เช่น ในเยอรมนี มีการใช้เรือคุกเป็นค่ายกักกันเชลย ในปี 1927 ในชิลี มีการใช้เรือคุกในระบอบการปกครองของทหารสำหรับการทรมานนักโทษการเมือง ระหว่างปี 1973 – 1980 ใน UK มีการใช้เป็นเรือคุกในภาคเหนือของไอร์แลนด์ ในปี 1970 และ การใช้เป็นเรือคุกเป็นมาตรการชั่วคราวเพื่อบรรเทาความแออัดของคุก ในปี 1997 – 2006 ในฟิลิปปินส์ มีการใช้เรือคุก โดยกองทัพเรือคุมขัง พ.อ. เปา โฮนาซาน ผู้นำรัฐประหาร ในปี 1987 ใน USA มีการใช้เรือคุกเพื่อบรรเทาความแออัดของคุก โดยกรมราชทัณฑ์ นิวยอร์ก ในช่วงปี 1980 ในออสเตรเลีย มีการใช้เรือคุกคุมขังนักโทษในนิวเซาธ์เวลส์ ปี 1813 ในรัสเซีย มีการใช้เรือคุกคุมขังฝ่ายต่อต้านในสงครามกลางเมือง ในปี 1918 – 1922 เป็นต้น
สำหรับ เรือคุก (Prison Ship) ที่นำเสนอในบทความนี้ คือ เรือคุกของ UK ข้อมูลจากเว็บไซต์ http://en.wikipedia.org/wiki/Prison_ship พบว่า เรือคุกมีกำเนิดเกิดขึ้นครั้งแรกใน UK ที่ได้มีการใช้เรือคุกเป็นสถานที่คุมขังนักโทษ ในช่วงศตวรรษที่ 17, 18 และ 19 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อขนส่งนักโทษไปยัง คุกอาณานิคม และ การใช้เรือคุกคุมขังนักโทษที่เป็นเชลยศึก เช่น ในช่วงสงครามนโปเลียน มีการใช้เรือคุก คุมขังนักโทษอาญาขนส่งไปยังอเมริกา และ มีการใช้บริการเรือคุกเอกชนหรือเรือนจำเอกชนเป็นครั้งแรก ในปี 1775 การใช้เรือคุกของกองทัพเรือ (มีการใช้บริการเรือคุกเอกชน ระหว่าง ปี 1776 – 1786) การใช้เรือคุกคุมขังเชลยในสงครามวอเตอร์ลู ปี 1815 และ การใช้เรือคุก คุมขังนักโทษในนิวเซาธ์เวลส์ ออสเตรเลีย ปี 1813 และ ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 1 มีการใช้เรือคุกในการเก็บกักตัวคนต่างด้าว เป็นต้น
โดยสรุป
การนำบทความเรื่อง เรือคุก มานำเสนอในบทความนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อแสดงให้เห็นบริบทว่าด้วยสถานที่คุมขังในอดีตถึงปัจจุบันว่าได้มีสถานที่คุมขังประเภทใดบ้าง เช่น เกาะคุก คุกใต้ดิน คุกถ้ำ คุกปราสาท คุกตู้คอนเทนเนอร์ ทัณฑนิคม ฟาร์มคุก คุกลับ อาณานิคมคุก อาณานิคมแรงงาน ค่ายกักกันแรงงาน คุกมีกำแพง และคุกไม่มีกำแพง ซึ่งคุกทั้งหมด ดังกล่าว เป็นคุกที่อยู่บนพื้นดิน สำหรับเรือคุกนับว่าเป็นสถานที่คุมขังนักโทษรูปแบบที่อยู่ในน้ำ ที่มีการใช้งานมานานตั้งแต่ศตวรรษที่ 17, 18 และ 19 มีกำเนิดเกิดขึ้นครั้งแรกใน UK ถึงปัจจุบัน บางประเทศยังมีการใช้เรือคุก เช่น USA ในปี 1980 มีการใช้เรือคุก ในนิวยอร์กเป็นเรือคุกที่ได้รับการบันทึกโดย Guinness Book ว่าเป็นเรือคุกที่ใหญ่ที่สุดในโลก (ด้านบนซ้าย ของเรือมีสนามบาสเกตบอลสำหรับใช้เป็นพื้นที่นันทนาการ) และ ในปี 2009 กองทัพเรือโดยกองนาวิกโยธิน USA ได้ดัดแปลงดาดฟ้าเรือของกองทัพสำหรับใช้เป็นที่คุมขังโจรสลัดนอกชายฝั่งโซมาเลีย เพื่อรอการโอน ไปดำเนินการฟ้องร้องทางคดีที่ประเทศเคนยา เป็นต้น เป็นการดำเนินงานภายใต้แนวคิดในการใช้ เรือคุกเป็นสถานที่คุมขังนักโทษ แนวคิดในการใช้เรือคุกขนส่งนักโทษไปยังเรือนจำอาณานิคม แนวคิดในการใช้เรือคุกเป็นสถานที่สำหรับทรมานนักโทษ แนวคิดในการใช้เรือคุกเพื่อลดความแออัดของคุกบนพื้นดิน แนวคิดในการใช้เรือคุกเป็นคุกลับใช้คุมขังบุคคลตามภารกิจของรัฐบาล แนวคิดในการเปิดโอกาสให้ภาคเอกชนเข้ามามีส่วนร่วมในภารกิจของการบังคับโทษทางอาญา (การควบคุมหรือการคุมขังนักโทษ และ การขนส่งนักโทษ) ซึ่งแนวคิดในการใช้เรือคุกได้มีการใช้ มานานกว่า 500 ปี ถึงปัจจุบันก็ยังมีการดำเนินการตามแนวคิดดังกล่าว