marinerthai

เครื่องหยั่งความลึกน้ำสำหรับเดินเรือและประมง (Echo Sounder)

เครื่องหยั่งความลึกน้ำหรือเครื่อง Echo Sounder เป็นอุปกรณ์ช่วยในการเดินเรือสำหรับใช้เป็นเครื่องวัดระดับความลึกของน้ำใต้เรือในขณะที่กำลังแล่นเรืออยู่ในทะเล เพื่อให้ผู้ที่นำเรือทราบได้ว่าเรือได้แล่นอยู่ในเขตน้ำที่มีความลึกจากใต้ท้องเรือลงไปเป็นระยะความลึกเท่าไร ป้องกันมิให้เรือแล่นเข้าไปในบริเวณเขตน้ำตื้น อันอาจเป็นเป็นภัยต่อตัวเรือได้ สำหรับการทำประมง เครื่องหยั่งความลึกน้ำได้ถูกพัฒนาให้มีการแยกประเภทของชั้นดินและวัตถุที่อยู่เหนือหน้าดินออกเป็นลักษณะหรือสีต่างๆ มากขึ้น เพื่อสะดวกต่อการทำการประมงทะเลในการหาตำแหน่งของฝูงปลา

ชุดจอภาพของเครื่องหยั่งความลึกน้ำ Echo Sounder ที่ใช้ในเรือประมงต่างๆ

ระบบของเครื่องหยั่งความลึกน้ำ ใช้การส่งสัญญาณคลื่นเสียง (sound wave) แบบ Spot beam หรือแนวเส้นตรงออกจากหัวส่งคลื่นสัญญาณเสียง (Transducer) ติดตั้งไว้ที่ท้องเรือ ไปยังพื้นผิวดินก้นทะเล (seabed) และคอยรับสัญญาณสะท้อนกลับมา เมื่อสัญญาณวิทยุนั้นไปกระทบกับพื้นดิน หิน ทราย ปลา ฝูงปลา หรือวัตถุต่างๆ ที่อยู่ในน้ำ แล้วนำสัญญาณที่รับได้นั้น มาประมวลวิเคราะห์เป็นภาพแบบกราฟิกแยกสีของวัตถุต่างๆ แสดงบนจอภาพ หรือพิมพ์ออกทางเครื่องพิมพ์กราฟความลึก เพื่อให้ผู้ใช้งานได้ทราบถึงตำแหน่ง ระยะ และลักษณะของฝูงปลา วัตถุ และพื้นหน้าดินที่สะท้อนสัญญาณกลับมา

ระดับความลึกของน้ำทะเลมีหน่วยวัดเป็น ฟาทอม (fathom) ซึ่งเป็นหน่วยวัดระยะความลึกของน้ำ โดย 1 ฟาทอม จะเท่ากับ 6 ฟุต และอุปกรณ์ที่ใช้วัดระยะความลึกของน้ำ สมัยก่อนเราเรียกว่า เครื่องหยั่งน้ำ หรือ Fathometer แต่ไม่ได้ใช้สัญญาณคลื่นเสียง ส่วนเครื่องหยั่งความลึกน้ำแบบ echo sounder เป็นเครื่องหยั่งความลึกด้วยเสียง หรือ เครื่องวัดความลึกด้วยเสียง โดยการจับเวลาที่คลื่นเสียงส่งออกไปเดินทางไปถึง พื้นท้องทะเลแล้วสะท้อนกลับมาที่เรือ หน่วยวัดเคเบิล (cable) เป็น หน่วยที่ใช้วัดระยะทางหรือความยาวโดยประมาณซึ่งเก่าและไม่แพร่หลาย หลังจากหาข้อยุติกันไม่ได้ ปัจจุบันเป็นที่ยอมรับโดยทั่วไปว่า 1 เคเบิล เท่ากับ 100 ฟาทอม

หน่วยวัดมาตราของชาวเรือ (Mariners’ measurements) มีหลักการเปรียบเทียบ คือ

1 ฟาทอม = 6 ฟุต,

1 เคเบิล = 120 ฟาทอม,

1 ไมล์บก = 7 1/3เคเบิล (5,280 ฟุต หรือ 880 ฟาทอม),

1 ไมล์ทะเล = 8.4444 เคเบิล (6,076 ฟุต หรือ 1,852 เมตร)

สำหรับการ ประมาณการเชิงใช้การ ใช้ 8.5 เคเบิล เท่ากับ 1 ไมล์ทะเล ลีก 3 ไมล์ทะเล

(หมายเหตุ : ตามประเพณีนิยมราชนาวีอังกฤษ 1 ไมล์ทะเล เท่ากับ 10 เคเบิล ทั้งนี้มีพื้นฐานมาจากข้อตกลงของอังกฤษในยุคแรกๆ ว่า 1 เคเบิล เท่ากับ 100 ฟาทอม หรือ 600 ฟุต มาตรานี้ไม่ถูกต้องแม่นยำอย่างเห็นได้ชัด แต่ว่า เคยและบางครั้งก็ยังใช้อยู่ในการประมาณการด้วยสายตาชาวเรือ)

สำหรับหน่วยวัดความลึกในเครื่องหยั่งน้ำ Echo Sounder ที่ผลิตใช้กันอยูในปัจจุบันสามารถเลือกให้อ่านค่าความลึกเป็น เมตร ฟาทอม หรือ ฟุต ได้ตามความต้องการของผู้ใช้งาน

ชุดจอภาพแบบผสมของเครื่องหยั่งความลึกน้ำ Echo Sounder กับเครื่อง GPS Chart Plotter
ตัวอย่างจอแสดงข้อมูลของเครื่องหยั่งความลึกน้ำ Echo Sounder
ชุดหัวส่งสัญญาณเสียง (Transducer) ของเครื่องหยั่งความลึกน้ำ Echo Sounder แบบต่างๆ 
Share the Post: